Cу mщt ngнъi, b╛t trщm cёa nh╡ kh╕c mф6t con b▀, b▐ quan b╛t gi╢i lкn bкu thiкn h╣. Mщt ngнъi quen nh╦n ra anh b╛t trщm b▀ li╥n hсi :

- Sao l╣i th╒ n╡y ?

Ngнъi trщm b▀ nуi :

- Sш tлi khлng may t╓ qєa. Hлm qua tлi оi trкn онъng cу nh╞t онфc mщt chi╒c thяng. Tлi ngh▄ bЇng nh╞t chi╒c thяng n╡y v╥, sau n╡y cу khi c╟n о╒n. Th╒ l╡ tлi c╟n chi╒c thяng lкn .

Ngнъi quen nуi:

- Cу th╒ m╡ b▐ ph╣t tщi n╞ng th╒ n╡y cм ╡?

Ngнъi trщm b▀ nуi:

- з╟u dйy thїng о╗ng kia xс v╡o mu▄ con b▀.

Cу mщt ngнъi th▌ch khoe khoang nh╡ m╫nh gi╡u cу, c╕i g╫ cЄng о╟y оё. Nуi о╟y оё mфi th° th╫ cЄng vл cяng qu╕, cho nкn anh ta ch╫a ra 2 ngуn tay v╡ nуi:

- N╒u cу thi╒u th╫ ch╪ thi╒u hai th°, оу l╡ m╞t trъi v╡ m╞t trиng.

Anh ta vїa nуi xong th╫ ngнъi nh╡ ch╣y ra nуi:

- зєng, thi╒u ba th° l╡ m╞t trъi, m╞t trиng v╡ cёi.

Cу mщt ngнъi о╡n лng vay nю nhi╥u rхi m╡ chнa cу ti╥n tr╢. Mщt hлm, chё nю о╒n о▀i, khлng nhўng khлng tr╢ онюc m╡ anh ta c▀n nуi:

- Tлi cу t▌ vi╓c th╒ n╡y: cу mщt cл g╕i gуa chхng nhнng cу nhi╥u ti╥n, cл ta nуi cу ¤ chк tлi ngh╠o, ch° n╒o tлi cу nhi╥u ti╥n th╫ cл ta нng l╩y tлi ngay. O╣ng cho tлi vay thкm mщt sш ti╥n nўa, cho cл ta bi╒t tлi cу ti╥n, tлi s╧ l╩y онюc cл ╩y. Lєc оo khлng nhўng tлi tr╢ h╒t nю cho лng, m╡ c▀n cу th╙ cho лng vay nўa k╫a.

Chё nю tныng th╦tm nкn cho anh ta vay thкm mщt sш ti╥n nўa о╙ l╩y cл g╕i kia. Cу ti╥n trong tay, anh ta c╢i t╣o l╣i c╕i nh╡ trлng о╤p о╧, chё nю c╡ng tin l╡ th╦t.

I▌t lйu sau, chё nю о╒n gт cЎa nh╡ anh ta vэi ¤ о▐nh о▀i nю. CЎa оуng ch╞t, ch╪ cу ti╒ng о╡n b╡ trong nh╡ nуi:

- Nh╡ tлi оi v╛ng.

M╩y l╟n sau nўa, chё nю cho ngнъi о╒n о▀i nю, nhнng о╥u ch╪ cу ti╒ng о╡n b╡ nуi ra:

- Nh╡ tлi оi v╛ng.

Chё nю buхn b∙c cho r╗ng cу v╩n о╥ g╫ ойy, cho nкn k▌n о╕o о╒n bкn cЎa sц nh╡ anh ta, dяng lньi li╒m mi╒ng gi╩y d╕n che cЎa sц, l╩y ngуn tay c╣y ra mщt lц nhс rхi gh╨ m╛t v╡o quan s╕t. Chё nю th╩y ch╝ng cу ngнъi о╡n b╡ n╡o c╢ m╡ ch╪ cу mщt m╫nh con nю ngхi nhн phцng.

Chё nю gт cЎa gфi. Ng╡y sau оу l╣i cу ti╒ng о╡n b╡ nуi ra:

- Nh╡ tлi оi v╛ng.

Chё nю v╥ nh╡ gфi thкm m╩y ngнъi nўa о╒n xem sao. Gi╦t cЎa v╡o nh╡ th╫ ch╝ng th╩y ngнъi о╡n b╡ n╡o c╢, m╡ ch╪ cу mщt m╫nh con nю оang dяng hai ngуn tay b▐t mЄi, gi╢ giфng о╡n ba. S∙ vi╓c th╒ l╡ rт rхi, ngнъi nh╡ chё nю о╕nh cho anh ta mщt tr╦n ra tr▀.

Cho о╒n lєc ╩y m╡ anh ta v╔n c▀n l╩y hai ngуn tay b▐t mЄi, gi╢ giфng о╡n b╡, nуi:

- Chхng tлi vay nю,ch╝ng cу liкn quan g╫ о╒n tлi.

Cу mщt anh ch╡ng ngшc оi chмi phш, g╞p mщt лng gi╡ xem tнэng sш оang nуi v╥ tнэng ph╕p. Anh ngшc о°ng bкn c╣nh nghe th╟y tнэng nуi nhн sau:

- з╡n лng m╡ tay mкm nhн lЇa, l╡ ngнъi cу nhi╥u ti╥n. з╡n b╡ m╡ tay nуng nhн gїng, th╫ thуc lєa о╟y kho.

Anh ngшc nghe онюc nhн v╦y, th▌ch qu╕ reo lкn:

- зєng rхi, tay vю tлi nуng nhн gїng.

д╣ng th╟y tнэng quay sang hсi anh ngшc:

- L╡m sao anh bi╒t онюc tay vю anh nуng nhн gїng?

Anh ngшc vкnh m╞t lкn, ch╪ v╡o m╕ m╫nh, nуi:

- д╣ng xem ойy n╡y, tшi hлm qua nу t╕t tлi mщt c╕i я tai, о╒n hлm nay v╔n c▀n r╡n r╣t ойy n╡y.

Ng╡y trнэc cу mщt ngнъi nh╡ gi╡u оi v╡o kinh ол chмi, cяng оi vэi лng ta, cу mщt ngнъi h╟u. Lєc s╛p lкn онъng, лng chё b╢o ngнъi h╟u:

- L╟n n╡t chєng ta оi chмi ы kinh ол. Trкn онъng оi, ы nh╡ h╡ng hay ngхi thuy╥n, t╩t c╢ nhўng chuy╓n g╫ cу liкn quan о╒n nh╡ ta th╫ m╡y chє ¤ nуi phуng о╣i lкn cho oai nh╨.

Ngнъi h╟u xum xoe:

- D╣, con hi╙u rхi ╣.

- зi chнa онюc bao xa, th╟y tr▀ hсi thиm онъng. Ngнъi ch╪ онъng, sau khi ch╪ v╧ cho hф онъng оi, rхi ch╪ con trйu m╡ nуi:

- д╣ng xem k╫a, con trйu ╩y to th╦t.

Ngнъi h╟u nуi ngay:

- Th╒ иn thua g╫, con chу nh╡ chё tлi c▀n to hмn.

Ngнъi ch╪ онъng nh╫n v╥ ph▌a to╡ nh╡ cao ng╩t ph▌a trнэc m╡ nуi:

-To╡ nh╡ kia cao th╦t.

Ngнъi h╟u nуi li╥n:

- A╗n thua g╫, c╕i chuхng ng∙a nh╡ chё tлi c▀n cao hмn.

Th╟y tr▀ оi mщt hхi nўa th╫ g╞p mщt ngнъi охng h╡nh, cяng оi chмi ы kinh ол. B╣n охng h╡nh ch╪ con t╡u chы h╡ng оang оц ы b╒n c╢ng, nуi:

- Con t╡u chы h╡ng to th╦t.

Ngнъi h╟u nуi :

- бn thua g╫, chi╒c gi╡y cёa b╡ chё tлi c▀n to hмn?

Ng╡y trнэc cу mщt anh ch╡ng r╙ о╟n ощn. Vю anh о╟n nуi :

- Trong nh╡ bш m╤ о╬ tлi m╩y оъi nay lнu truy╥n l╣i mщt b°c tranh qєy. Mщt bкn l╡ con ng∙a rё bъm trкn b╖i cс, mщt bкn l╡ con tar6u thong th╢ dнэi h╡ng dнмng. Sau n╡y sang nh╡ tлi, n m╤ tлi cho xem b°c tranh th╫ nhэ l╩y cйu vїa rхi m╡ офc ╕n thныng. Vю d╣y оi d╣y l╣i nhi╥u l╟n anh о╟n mэi nhэ.

- Con ng∙a rЄ bъm trкn b╖i cс, con trйu tong th╢ dнэi h╡ng dнмng.

Mщt l╟nanh о╟n sang chмi nh╡ bш m╤ vю. Bш vю l╡ ngнъi th▌ch chўa ngh▄a tranh hфa, qёa nhiкn оem b°c tranh qєy оу ra cho con r╘ xem. Nh╫n qua mщt lнюt anh о╟n nhэ ra cйu d╣y, li╥n офc ra. Bш vю th╩y con r╙ bi╒t thныng th°c tranh о╤p, l╣i nуi hay nhн thм nўa, cho nкn ph╩n khыi l╛m.

I▌t lйu sau, bш vю mua онюc mщt b°c tranh о╤p cу tкn l╡ "Ph╦t b╕t hфc s▄" (mнъi t╕m ngнъi xu╩t s╛c trong giэi hфc gi╢). Bi╒t con r╙ hi╙u tranh gфi sang chмi.

Sau khi tr╢i b°c tranh to ra m╞t b╡n, ng╛m ng▌a mщt lєc, anh о╟n khen :

- Qu╢ l╡ mщt b°c tranh qєi gi╕ : con ng∙a rЄ ъm trкn b╖i cс, con trйu thong th╢ dнэi h╡ng dнмng.

Nhi╥u ngнъi cу m╞t xem tranh lєc оу о╥u cнъi ha h╢. Bш vю ос m╞t t▌a tai chЎi :

- M╡y ch╪ bi╒t trйu bi╒t ng∙a thлi, l╡m g╫ bi╒t ngїмi.

Ng╡y trнэc, cу mщt ngнъi r╩t th▌ch uшng rнюu, cу rнюu l╡ uшng khлng bi╒t ch╕n, cho nкn sinh ra nghi╓n n╞ng. Mщt l╟n, anh ta о╒n kinh th╡nh l╡m иn, t╫nh cъ g╞p ngнъi quen. o╕i oиm l╡ ngнъi quen na· r╩t keo ki╓t.

Sau khi g╞p ngнъi quen, anh nghi╓n rнюu nкu ¤ ki╒n :

- Lйu l╛m rхi chєng ta mэi g╞p nhau, hi╓n giъ tлi оang th╠m ch╨n rнюu. Chєng ta v╥ nh╡ anhchмi, cу ch╨n rнюu cho tлigi╢i s╟u th╫ hay qєa.

Ngнъi quen nуi :

- Nh╡ tлi ы c╕ch ойy xa l╛m, ch╝ng nь о╙ anh v╩t v╢ v╦y.

Anh nghi╓n nуi ;

- Khлng sao, xa l╛m cЄng ch╪ hai ba mнмi l¤ ch° m╩y.

Ngнъi quen nуi :

- Nh╡ tлi ch╦t chщm khлng d╕m mъi anh.

Anh nghi╓n rнюu nуi :

- Ch╝ng h╥ g╫, ch╪ c╟n rщng b╗ng c╕nh cёa mы l╡ онюc.

Ngнъi quen nуi :

- Tлi khлng chu╚n b▐ cшc ch╨n uшng rнюu, nкn khлng uшng онюc.

Anh ngi╓n rнюu nуi ngay :

- Xem anh nуi о╒n m°c n╡o n╡o, bao nиm chєng ta l╡ tri l√, khлng cу ch╨n cЄng ch╝ng sao, bк c╢ lф tu cЄng онюc .

Cу mщt лng lang bиm, t∙ xнng l╡ cу ngh╥ bшc thuшc cao tay, chўa trиm ngнъi th╫ khсi о╒n ch▌n ch▌n ngнъi.

Mщt hлm, mщt nh╡ nф cу оїa b╨ b▐ шm, о╒n mъi лng lang bиm bшc thuшc. Sau khi uшng thuшc, b╓nh khсi nhнng о°a b╨ cЄng l╫a оъi. Gia о╫nh о°a b╨ nцi gi╦n lлi о╫nh, cЎ m╩y ngнъi о╒n nh╡ l4o lang bиm chЎi m╛ng. To╕n ngнъi n╡y оi dнюc mщt l╕t th╫ k╨o nhau v╥. bш m╤ оїa b╨ c╕u :

- B╢o chєng m╡y оi chЎi nу v╡ cho nу mщt tr╦n t╣i sao mэi оi dнюc mщt t▌ о╖ v╥.

To╕n ngнъi kia nуi:

- Trъi о╩t qёy th╟n мi!Ngнъi о╒n chЎi v╡ dфa о╕nh l╖o r╩t олng, chєng tлi khлng th╙ chen v╡o онюc.

Ti╒n s▄ Th╣ch M╣n Khanh l╡ ngнъi оi╥m t╪nh, hay pha tr▀. Mщt l╟n, лng ta cньi ng∙a оi chмi. Ngнъi h╟u d╛t ng∙a, khлng c╚n th╦n, nкn l╡m cho Th╣ch M╣n Khanh b▐ ng╖ tї trкn lнng ng∙a xuшng о╩t.

Quan viкn tu· tяng vщi ch╣y l╣i оь Th╣ch M╣n Khanh d╦y phёi bЇi о╩t, rхi оь лng ta lкn ng∙a. Th╣ch M╣n Khanh cнъi m╡ nуi vэi mфi ngнъi.

- May m╡ tлi l╡ Th╣ch Hфc s▄ (th╣ch l╡ о╕) ch° n╒u l╡ Ngтa hфc s▄ (ngтa l╡ ngуi) th╫ о╖ tan x╕c rхi nh╪.

Thъi nh╡ знъng, cу mщt l╟n m╤ nuлi ho╡ng о╒ ph╣m tщi, b▐ xЎ lнu о╡y ra mi╥n biкn ╢i. Trнэc lєc ra оi, m╤ nuлi ph╢i v╡o tї h╡nh ho╡ng о╒, nhнng b╡ n╡y l╣i khуc lуc оi hсi h╡ng xуm о╙ c╟u c°u. Ngнъi h╡ng xуm m╕ch k╒:

- B╡ c° v╡o cung tї h╡nh ho╡ng о╒ xong rхi ra оi, nhнng khi оi th╫ c° dиm b╡ bнэc quay l╣i nh╫n ho╡ng о╒ mщt c╕i.

- Hлm оу, b╡ n╡y v╡o cung tї h╡nh ho╡ng о╒ оєng nhн ngнъi h╡ng xуm m╕ch, c° оi dиm ba bнэc, l╣i quay l╣i nh╫n ho╡ng о╒, trong sш оу cу mщt ngнъi th╩y

B╡ n╡y c° nh╫n l╣i lнu luy╒n, li╥n nghiкm giфng nуi to:

- Cєt mau, mЇ gi╡ kia! Bйy giъ ho╡ng о╒ о╖ khлn lэn rхi, ch╝ng l╧ c▀n c╟n mЇ cho bє nўa sao. Cєt mau, c° quay l╣i nh╫n ho╡ng о╒ l╡m g╫!

Nghe ngнъi kia nуi, ho╡ng о╒ ощng l▀ng c╢m xєc, ngh▄ о╒n йn t╫nh m╤ nuлi m╫nh, li╥n ra l╓nh tha bцng cho m╤ nuлi.

Cу mщt о°a b╨ ch╝ng chє ¤ hфc t╦p g╫ c╢, suшt ng╡y ham chмi, lang thang kh╛p xуm. Bш nу b∙c l╛m, giam nу trong nh╡ rхi онa cмn nнэc v╡o cho иn. Bш nу d╞n:

- зфc s╕ch hфc t╦p l╡ ph╢i t╦p trung tн tныng, suy ngh▄ t╪ m╪. N╒u l╡m онюc nhн v╦y l╡ hi╙u s╕ch l╡ hi╙u bi╒t.

- Ba ng╡y sau, ngнъi bш о╒n buхng nhшt con, xem nу hфc t╦p ra sao. Con vui mїng nуi vэi bш:

- Lъi d╣y b╢o cёa bш l╡m cho о╟u уc con mы mang ta. зфc s╕ch qu╢ l╡ cу lюi, mэi cу ba ng╡y m╡ con о╖ hi╙u ra nhi╥u о╣o l¤.

Ngнъi bш nghe con nуi m╡ nhн mы cъ trong bЇng, tr╫u m╒n nh╫n con m╡ hсi:

- Con мi, con о╖ hi╙u онюc nhўng оi╥u g╫?

- з°a con m╞t m╡y hэn hы nуi:

- Bш ╣, trнэc ойy con c° tныng c╕c s╕ch chєng ta офc l╡ do ngнъi ta dяng bєt lлng о╙ vi╒t. Ba hлm nay con xem k№ rхi, con hi╙u ra mщt оi╥u, оу l╡ c╕c trang s╕ch о╥u do ngнъi ta in ╩n m╡ th╡nh.

Cу mщt v▐ th╟n tiкn gi╕ng tr╟n, cу th╙ dяng ngуn tay cёa m╫nh ch╪ v╡o о╕ m╡ ho╕ ra v╡ng о╙ thЎ l▀ng ngнъi. V▐ tiкn kia muшn t╫m ngнъi thanh liкm ch▌nh tr∙c, khлng tham cёa c╢i о╙ cho tu luy╓n th╡nh tiкn. V▐ tiкn ╩y о╖ t╫m ы nhi╥u nмi, tuy о╖ ch╪ h▀n о╕ th╦t to cho thanh v╡ng, m╡ nhўng ngнъi онюc chфn о╥u chк l╡ b╨ qu╕, cho nкn v╔n chнa t╫m онюc ngнъi c╟n t╫m.

Mщt hлm, tiкn g╞p mщt ngнъi. Tiкn ch╪ h▀n о╕ cho th╡nh v╡ng v╡ b╢o anh ta:

- Ta ch╪ cho anh h▀n о╕ to kia о╙ nу th╡nh v╡ng v╡ cho anh mang v╥ tiкu x╡i nh╨.

Ngнъi kia tr╢ lъi:

- Tлi khлng c╟n!

V▐ tiкn cho r╗ng anh ta chк cЇc v╡ng b╨, nкn ch╪ h▀n о╕ to hмn th╡nh cЇc v╡ng to cho anh ta, anh ta v╔n tї chшi.

- Tлi khлng c╟n!

- V▐ tiкn mїng l╛m, cho r╗ng ngнъi n╡y khлng tham lam v╦t ch╩t, cу th╙ luy╓n cho anh ta th╡nh tiкn. Tiкn nуi:

- Anh l╡ ngнъi khлng tham lam v╡ng b╣c, dя l╡ v╡ng to hay v╡ng nhс cЄng v╦y. Th╒ anh c╟n g╫?

Ngнъi kia tr▀n m╛t nh╫n v╡o ngуn tay tiкn m╡ nуi:

- C╕i g╫ tлi cЄng khлng c╟n, tлi ch╪ c╟n tiкn оцi ngуn tay cёa tiкn sang tay tлi, о╙ tлi оi о╒n ойu cЄng ch╪ о╕ ho╕ ra v╡ng, иn tiкu suшt оъi cho tho╢ th▌ch. зу mэi l╡ ¤ nguy╓n cёa tлi.  

Cу mщt chi╒n binh b▐ trєng ╓n ngo╡i m╞t tr╦n онa v╥ h╦u phнмng о╙ оi╥ utr▐. MЄi tкn c╛m sйu v╡o th▐t nкn оau l╛m, ph╢i mъi b╕c s▄ ngo╣i khoa о╒n c°u chўa.

B╕c s▄ о╒n, xem v╒t thнмng xong th╫ nуi:

- Yкn tйm, d╘ chўa thлi m╡!

Nуi xong, v▐ b╕c s▄ ngo╣i khoa th▀ tay v╡o tu▌ ╕o cho╡ng, rєt ra mщt c╕i k╨o to, c╛t о°t ph╟n оuлi mЄi tкn ы ngo╡i da th▐t. Lam vi╓c ╩y xong, b╕c s▄ ch╫a tay ra trнэc m╞t ngнъi chi╒n binh v╡ о▀i ti╥n cлng. Ngнм▀i chi╒n binh оau оэn v╡ sшt ruщt nуi:

- N╒u ch╪ c╛t c╕i оuлi mЄi tкn th╫ khу g╫, лng chнa l╩y онюc о╟u mЄi tкn c╛m v╡o da th▐t tлi ta. O╣ng chнa chўa xong v╒t thнмng cho tлi, ti╥n b╣c c╕i g╫.

V▐ b╕c s▄ l╛c о╟u, thong th╢ nуi:

- Tлi l╡ b╕c s▄ ngo╣i khoa, thё thu╦t ngo╣i khoa th╒ l╡ xong rхi. C▀n о╟u mЄi tкn n╗m trong da th▐t l╡ vi╓c cёa nщi khoa ch°, cу d▌nh l▌u g╫ о╒n tлi ойu.!

Cу mщt nh╡ buлn chu╚n b▐ khai trнмng cЎa h╡ng nкn t╫m о╒n nh╡ онъng B╕ Hц nhъ vi╒t cйu ошi. B╕ Hц c╟m bЇt lлng ghi hai v╒ nhн sau: "Sinh ¤ nhн xuйn ¤, t╡i nguyкn t∙a thu√ nguyкn"(ngh▄a l╡ : buлn b╕n suлn s╬ thu╦n lюi nhн l▀ng ngнъi, c╢nh trъi mu╡ xuйn ш cёa c╢i trong nha nhi╥u nhн nнэc nguхn khлng bao giъ vмi c╣n)