Gửi các đồng chí

Trôi vùn vụt những tháng ngày tù túng:
Chẳng còn bao các bạn hiền thân mến;
Còn được nhìn thấy tổ ấm cô đơn
Và ruộng đồng bát ngát của Hoàng thôn *
Giờ ly biệt đợi chờ ta ngưỡng cổng
Tiếng nhộn nhịp ngoài xa kia cuộc sống
Đang gọi ta.Lòng khắc khoải bồi hồi,
Mỗi chúng ta nhìn tới bước đường đời
Với kiêu hãnh của tâm hồn tươi trẻ
Trong chúng ta giờ đây đã có kẻ
Tài chí trai giáu dưới mũ quân nhân
Chỉnh tề trong quân phục gọn gàng,
Tay loang loáng thanh gươm kỵ mã
Cóng tê người trong buổi mai lạnh giá
Cuộc duyệt binh đẹp đẽ kiêu hùng.
Ghé tháp canh sưởi chút ấm chung;
Còn kẻ khác số làm quan từ bé
Vì danh vị mà quên đường danh dự,
Đem thân làm tôi tớ gian hùng
Cho một thằng gian khác thế thần hơn.
Chỉ riêng tôi mặc cho thần số mệnh,
Thú cuộc đời chây lười nhàn tản
Sống vô tư hờ hững với lợi danh,
Một mình tôi thiêm thiếp ngủ ngon lành...
Đối với tôi quan trường hay kỵ binh,
Mũ quân nhân-luật hình như nhau cả,
Tôi không phóng lao lên hành tướng tá,
Mà hành quan bát phẩm ** cũng không luồn:
Các bạn ơi! Xin một chút bao dung:
Hãy để lại cho tôi cônbắc đỏ ***
Khi còn chửa vì tội tình lẫm lỡ****
Phải chụ lên đầu chiếc mũ sắt chiến binh
Và kẻ chây lười này còn có thể ung dung
Giữa tháng Bẩy đưa bàn tay phóng khoáng
Phanh áo ghi-lê mà không kinh hoảng
Những tai ương khủng khiếp ụp lên đầu
1817
Thuý Toàn dịch
*.Hoàng thôn (Царское село):Một thị trấn nhỏ thuộc Petécbua.Ở đây có cung điện Sa hoàng.Năm 1811 Sa hoàng đã mở trường cho con em quan lại cao cấp vào học
** Hoàng Quan bát phẩm: quan hàm bậc tam dưới thời Sa hoàng
***: Cônbắc đỏ (Colback :chữ Thổ Nhĩ Kì):mũ hình tháp thời cách mạng Pháp 1789 người ta thường dùng.Cônbắc đỏ tượng trưng cho cách mạng, tự do
****:Khi còn chửa...vì chụp lên đầu: ý nó đến sự trừng trị của Sa hoàng đối với trí thức có tư tưởng tiến bộ.

 Về cái chết của một nhà thơ
Clitơ không lên thiên đàng
Vì ở trần gian tội nặng quá
Mong sao Thượng đế quên việc làm
Như loài người đã quên thơ gã
1814-1817
Tế Hanh dịch

Người tù
Tôi ngồi trong chấn song ngục lạnh,
Chú đại bàng con trẻ trong lồng
Bên cửa sổ anh bạn buồn chớp cánh
Rỉa miếng mồi thịt máu đỏ loang

Rỉa,rồi bỏ,rồi nhìn qua ô cửa,
Như cùng tôi chung một tâm tư
Và ánh mắt,và tiếng kêu giục giã
Như cùng tôi muốn nhủ :"Ta bay đi!"

Bay,bay đi, loài chim tự do!
Bay về miền núi ngời sau mây xám
Bay về vùng nước biển xanh phẳng lặng
Bay về nơi chỉ có gió... và ta!
1822
Thuý Toàn dịch

"Hỡi sóng cả"...
Hỡi sóng cả,ai ngăn ai chặn
Bước các người ào ạt trào lên?
Ai biến dòng nước xưa cuồn cuộn
Thành ao tù hoang dại lặng câm?
Giữa lòng ta phép thần ai dập tắt
Cả khổ đau,hy vọng, cả niềm vui
Và đã đem giấc mơ màng biếng nhác
Phủ tâm hồn dông tố tuổi hai mươi ?
Gió,gió đâu,cuộn ao tù thành thác,
Phá tan tành đập chắn âm u!
Dông tố đâu-hình ảnh của tự do,
Hãy phả lên mặt nước tù u uất!
1823
Thuý Toàn dịch

Người gieo giống tự do trên đồng vắng

Là người gieo giống tự do trên đồng vắng
Tôi ra đi từ sáng sớm tinh mơ
Bàn tay tôi trong trẻo ngây thơ
Gieo mầm sống trên luống cày nô dịch
Nhưng tôi chỉ phí thời gian vô ích
Cả tư tưởng và việc làm thiện chí của tôi

Nhân danh than bình,cứ gậm cỏ đi thôi!
Tiếng vinh dự không thể làm tỉnh giấc
Tự do đâu cho một bầy súc vật?
Chúng chỉ cần cắt xẻo,cạo lông
Đời nối đời,di sản chúng nó chung
Là ách nặng đeo chuông và roi vọt
1823
Hoàng Trung Thông dịch

Một chút tên tôi đối với nàng

Một chút tên tôi đối với nàng
Sẽ chìm như tiếng sóng buồn tan
Âm thầm mòn mỏi bên bờ vắng,
Như tiếng đêm thâu lạc giữa ngàn.

Ngày nào đó trên mặt trăng kỉ niệm
Nó chỉ còn là dấu vết không hồn
Giống như hình phác trên mộ chí
Nét ngoằn ngoèo một thứ tiếng xa xăm.

Tên cũ từ lâu bị lãng quên
Chẳng còn gợi lại được cho em
Tình xưa êm ái và trong trắng
Trước mối tình ai mới dấy lên.

Nhưng nếu gặp ngày buồn rầu đâu đớn
Em thầm thì hãy gọi tên lên
Và hãy tin còn đây một kỉ niệm
Em vẫn còn sống giữa một trái tim.

Gửi... *

Anh nhớ mãi phút giây huyền diệu:
Trước mặt anh em bỗng hiện lên,
Như hư ảo mong manh vụt biến,
Như thiên thần sắc đẹp trắng trong.

Giữa day dứt sầu đau tuyệt vọng,
Giữa ồn ào xáo động buồn lo
Tiếng em nói bên tai anh văng vẳng,
Bóng dáng em anh gặp lại trong mơ.

Tháng ngày qua. Những cơn gió bụi
Ðã xua tan mộng đẹp tuổi thơ,
Lãng quên rồi giọng em huyền diệu
Nhòa tan rồi bóng dáng nguy nga.

Giữa cô quạnh âm u tù hãm
Dòng đời trôi tù quằn quại hắt hiu,
Chẳng thiên thần chẳng nguồn cảm xúc,
Chẳng đời, chẳng lệ, chẳng tình yêu.

Cả hồn anh bỗng bừng bừng tỉnh giấc:
Trước mắt anh em lại hiện lên,
Như hư ảo mong manh vụt biến,
Như thiên thần sắc đẹp trắng trong.

Trái tim lại rộn ràng náo nức,
Vì trái tim sống lại đủ điều:
Cả thiên thần cả nguồn cảm xúc,
Cả đời, cả lệ, cả tình yêu.

Bên đoá hồng"...

Bên đoá hồng kiêu kỳ
Có con chim hoạ mi
Loài danh ca sơn cước,
Ngọt ngào lên tiếng hót:
"Nàng hồng ơi,nàng hồng!
Ta trong xiềng trong xích
Nhưng lòng ta thoả thích
Vì xiềng xích của nàng".
Chim hoạ mi hót vang
Nhởn nhơ trong nô lệ
Trên bụi cành nguyệt quế,
Cạnh đoá hồng đẹp xinh
Trong bóng đêm hữu tình
1824
Thuý Toàn dịch

Hoa hồng
Hoa hồng của chúng ta
Đâu rồi bạn nhỉ?
Đã tàn lụi hoa hồng
Đứa bé của rạng đông
Bạn ơi đừng nói:
Tuổi xuân sẽ như hoa tàn lụi
Đừng nói bạn ơi:
Đây niềm vui cuộc đời
Bạn nhận cùng hoa hộ
Xin lỗi hoa,tôi thương tôi nhớ
Và bạn hãy chỉ giùm
Cho chúng ta hoa huệ
1815
Hoàng Trung Thông dịch

 

---